Gminna Biblioteka Publiczna w Krasnem otrzymała prestiżową Nagrodę im. Kierbedziów w kategorii „Praca z Czytelnikiem” za rok 2021. Dyrektor Renata Żmijewska opowiada o tym sukcesie, pracy w bibliotece i wielu innych ciekawych zagadnieniach związanych z Biblioteką w Krasnem.
– Serdecznie gratuluję tytułu najlepszej biblioteki na Mazowszu w kategorii: „Praca z Czytelnikiem” za rok 2021. Czym jest dla Pani ten sukces?
– Nagroda im. Kierbedziów jest inicjatywą Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy – Biblioteki Głównej Województwa Mazowieckiego, która łączy historię z nowoczesnością, promując największe osiągnięcia w obszarze rozwoju bibliotek Mazowsza. Wśród laureatów przyznawanej od 2005 roku Nagrody im. Kierbedziów znalazło się dotychczas 40 bibliotek mazowieckich oraz przeszło 20 działaczy społecznych, kulturalnych oraz samorządowców wspierających rozwój bibliotek. Dzień Kierbedziów to jednak przede wszystkim niezwykle ważne Święto Bibliotek i Bibliotekarzy, które przyczynia się do upowszechniania inicjatyw i projektów podejmowanych w tym środo-wisku. Laureaci Nagrody to współcześni „Kierbedziowie” – osoby i instytucje (biblioteki) szczególnie zaangażowane w działalność na rzecz książki i czytelnictwa oraz zasłużone dla rozwoju bibliotekarstwa na Mazowszu, a wśród nich zna-lazła się także nasza biblioteka. Dla mnie osobiście jest to do-cenienie naszej ciężkiej pracy. Pracy całego zespołu, wolontariuszy i przyjaciół biblioteki. Staramy się działać wspólnie i wychodzić naprzeciw czytelnikom i użytkownikom. Uważam, że wszyscy pokazaliśmy, że w małych miejscowościach również można rozwinąć skrzydła i stworzyć miejsce dla ludzi oraz osiągnąć dzięki tej pracy sukces. Nagroda jest dla mnie wielkim wyzwaniem, aby
działać jeszcze prężniej. Czuję wielką dumę i satysfakcję, że w tak krótkim czasie (3 lata po objęciu stanowiska dyrektora GBP) udało się nam wszystkim wypracować tak wysoki poziom. Czasem nie jest łatwo, ale bardzo się staramy sprostać wszystkim wyzwaniom i obowiązkom. Z wielką pasją i zaangażowaniem pracujemy nad jakością proponowanych działań i dostosowaniem ich do potrzeb odbiorców. Wciąż jednak naszym najważniejszym zadaniem pozostaje kształtowanie postaw czytelniczych i ułatwianie dostępu do wiedzy i edukacji. Dostrzegamy konieczność zmian w funkcjonowaniu bibliotek związane z nadejściem ery cyfrowej i małymi kroczkami dąży-my do wyznaczonych sobie celów. Nasi czytelnicy są dla nas najważniejsi, staramy się dostrzegać ich potrzeby i być instytucją którą współtworzą razem z nami. Ta nagroda to dla mnie potwierdzenie, że idziemy w dobrym kierunku, że pomimo wielu trudności udało nam się stworzyć miejsce, gdzie nasi czytelnicy czują się dobrze i do którego chętnie przychodzą. Wszyscy jesteśmy tu dla nich!
— Czy Gminna Biblioteka w Krasnem ma na swoim koncie inne sukcesy?
— Ostatni rok był dla nas bardzo owocny. Działamy przede wszystkim nie dla nagród czy oznak, tylko dla mieszkańców naszej Gminy. Jeśli miałabym wymienić najważniejsze nasze sukcesy, zdecydowanie byłoby to dostanie się do Programu Rozwoju Bibliotek „4.RUNDA”, który wspiera biblioteki publiczne w Polsce w pełnieniu roli lokalnych centrów aktywności społecznej. Jest to przedsięwzięcie Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności prowadzone przez Fundację Programu Społeczeństwa Informacyjnego. Należy dodać, ze do 4. RUNDY programu zakwalifikowało się tylko 75 bibliotek z całej Polski, w tym my. Drugim wielkim sukcesem jest realizacja projektu pod tytułem „Krasne muzyką i sztuką malowane” w ramach programu Bardzo Młoda Kul-tura współfinansowanego ze środków Ministerstwa Kultury. W październiku jako dyrektor uczestniczyłam w Konwencie Animatorów Kultury w Siedlcach, gdzie prezentowany był nasz projekt. Działamy z licznymi organizacjami pozarządowymi z terenu Gminy. Dzięki tej współpracy jesteśmy w trakcie realizacji projektu mającego na celu utworzenie przy bibliotece Klubu Wzajemnego Wsparcia. Jako partner projektu realizowanego przez jedno z naszych stowarzyszeń w tej chwili realizujemy także warsztaty decoupage, gdzie prezentujemy walory historyczne Gminy i zachęcamy uczestników do podejmowania działań promujących naszą małą ojczyznę. W 2020 roku jako bibliotece udało nam się także uczestniczyć w projekcie młodzieżowej wymiany na Litwie, gdzie wspólnie z młodzieżą poszukiwaliśmy śladów Polaków i Litwinów ratujących Żydów. Projekt był realizowany wspólnie z litewską biblioteką w Lazdijai.
— Jest Pani Dyrektorem biblioteki w Krasnem od 2 lat. Jak zmieniło się to miejsce i jakie działania od tamtego czasu wprowadziła Pani w bibliotece?
— Jestem w sumie dyrektorem od 3 lat, od 1 kwietnia 2019 roku. Pierwszy rok to p.o. dyrektora Mój pomył na bibliotekę to połączenie tradycji i nowoczesności. Chciałam, żeby w bibliotece tradycyjnie były książki, żeby było słychać szelest ich stron. Chciałam także żeby można było zasiąść w wygodnym fotelu, napić się kawy, herbaty, porozmawiać z sympatyczną panią bibliotekarką i poczytać gazetę. W moim wyobrażeniu było to miejsce ciszy, spokoju, gdzie można na chwilę zatrzymać czas. Jednocześnie moim wielkim pragnieniem było, aby biblioteka stała się miejscem integracji i spotkań mieszkańców zaczynając od dzieci na seniorach kończąc. Od 3 lat małymi kroczkami, wszystko to się dzieje: są tradycyjne książki, na bieżąco uzupełniamy księgozbiory o pozycje, które wskazują nam nasi czytelnicy oraz o nowości czytelnicze. Są też fotele, można się napić herbaty czy kawy, porozmawiać. Skupiam swoją uwagę głównie na czytelnikach i potrzebach lokalnej społeczności. Początki mojego dyrektorowania były trudne, szukałam sposobu poznania naszych czytelników i tak proponując kawę i herbatę dużo rozmawiam z ludźmi, którzy do nas przychodzili. Niektórzy wręcz twierdzą, że traciłam czas na picie kawy i na rozmowy, bo w tym czasie mogłabym np. 10 książek opracować. Tymczasem okazuje
się, że przy kawie i przy tych zwykłych rozmowach powstają fantastyczne pomysły. Poznaję też różne osoby, pasjonatów, z którymi później realizujemy najróżniejsze projekty. Komuś marzy się, żeby w bibliotece było to czy tamto i automatycznie ten pomysł przeradza się w konkretne działanie. Staram się słuchać ludzi i realizować zadania jakie stawia przede mną los. Biblioteka się zmienia, powoli staje się miejscem, przestrzenią społeczną i ośrodkiem wspierającym dostęp do wiedzy, in-formacji, kultury i technologii. Jednak od czasu do czasu wciąż spotykam się z poglądem, że w erze cyfrowej biblioteka to przeżytek. Tymczasem w odpowiedzi na potrzeby użytkowników zmienia się jej sposób pracy, wygląd i oferta. Jednym słowem, biblioteki idą z duchem czasu, mam nadzieję, że choć małymi kroczkami nasza również.
— Widać, że Pani osoba i biblioteka stara się współpracować z różnymi grupami i osobami z lokalnej społeczności Krasnego.
— Tak, staramy się. Na początku trzeba było zabiegać o firmy i osoby, które zechciałyby z nami współpracować. Teraz już działa pewien wypracowany schemat. Podejmujemy różne działania, realizujemy wspólne pomysły, wspieramy się na-wzajem. Pierwszą największą inicjatywą zorganizowaną wspólnie z lokalną społecznością i przyjaciółmi biblioteki były uroczystości 70 – lecia naszej placówki. Duża impreza w której uczestniczyli nasi czytelnicy, zaproszeni goście, lokalne władze samorządowe, dzieci i mieszkańcy gminy Krasne. Organizacja tego przedsięwzięcia była dla mnie wielkim wyzwaniem, ale udało
się! Było wzniośle, uroczyście i wyjątkowo jak przystało na tak zacny jubileusz. Oczywiście było to możliwe dzięki zaangażowaniu wielu wspaniałych osób i instytucji, w tym szkół i Kół Gospodyń Wiejskich z terenu Gminy Krasne. Impreza zakończyła się wspaniałym koncertem Pani Danuty Błażejczyk, który sfinansował Marszałek Województwa Mazowieckiego. To był rok 2019 rok wielu wyzwań i pięknych wspomnień, ale może wróćmy do teraźniejszości… Od kwietnia 2020 roku biblioteka ponownie prze-chodziła zmiany w zakresie swojej działalności poszerzając swoje działania statutowe. I tak przy bibliotece działa Ludowy Zespół „Krasne”, Gminno – Parafialno – Strażacka Orkiestra Dęta z Zielonej. Sprawujemy opiekę merytoryczną i służymy pomocą organizacjom poza-rządowym z terenu Gminy Krasne, w tym ściśle współpracujemy z Kołami Gospodyń Wiejskich. Prowadzimy Muzeum Rodu Krasińskich znajdujące się w zabytkowej wieży ciśnień zlokalizowanej na terenie Krasnego. Ściśle współpracujemy z Gminą, Parafiami oraz Stadniną Koni Krasne. Wspólnie działamy na rzecz promocji Krasnego jako miejsca atrakcyjnego tury-stycznie i kulturalnie.
— Jak Pani opowiada o bibliotece, często mówi „my”, co wskazuje na duże zaangażowanie zespołu.
— Powiem jak Ernest Hemingway „Żaden człowiek nie jest samoistną wyspą…” Uważam, że człowiek sam nie jest w stanie wiele zdziałać. Staramy się działać wspólnie i wychodzić naprzeciw czytelnikom i użytkownikom. Tworzymy zgrany, fajny zespół, skuteczny i dobrze działający. Czasem
nie jest łatwo, ale myślę, że dajemy radę. Na pewno bardzo się staramy sprostać wszystkim wyzwaniom i obowiązkom. Z wielką pasją i zaangażowaniem pracujemy nad jakością proponowanych działań i dostosowaniem ich do potrzeb odbiorców. Wciąż jednak naszym najważniejszym zadaniem pozostaje kształtowanie postaw czytelniczych i ułatwianie dostępu do wiedzy i edukacji. Dostrzegamy konieczność zmian w funkcjonowaniu bibliotek związane z nadejściem ery cyfrowej. Staramy się pomimo braków finansowych podążać za nowymi trendami i jakoś sobie radzić. Dzięki zaangażowaniu naszego informatyka Dariusza Gminna Biblioteka Publiczna w Krasnem obecna jest w mediach społecznościowych: Facebook – https:// www.facebook.com/Gminna–Biblioteka-Publiczna-w-Kra-snem-2370353819866436 Instagram – https://www. instagram.com/gbpkrasnema-zowieckie/, Youtube – https:// www.youtube.com/channel/ UC1myK1YSoQA8wRJfk-T3JQkw Twitter – https://twitter.com/ krasnem, Anchor- https:// anchor.fm/gbp-w-krasnem, Spotify – https://open.spotify. com/show/4QhWpX4ZoD-STP7sOgIqm8Q Nasza biblioteka to także możliwość spotkania z ciekawymi ludźmi i rozwijania pasji. Jesteśmy przekonani, że każde spotkanie z drugim człowiekiem ubogaca. Wiemy, że współczesna biblioteka to także miejsce spotkań, tych małych, ze znajomymi, z sąsiadami oraz tych dużych, z autorami, artystami, podróżnikami – jednym słowem ludźmi z pasją. Każde takie spotkanie ma ogrom-ną wartość. Nasi czytelnicy mają możliwość poznać siebie nawzajem, nawiązania nowych relacji i spędzenia miło czasu. Organizujemy także spotkania warsztatowe, szkolenia i kursy. Pani Joanna prowadzi Kuźnię Talentów ucząc dzieci śpiewu i gry na keyboardzie oraz wzmacnia ich zdolności manualne i plastyczne poprzez organizacje zajęć plastycznych i twórczych. Przygotowuje też koncerty i oprawy muzyczne wielu spotkań nie tylko w bibliotece. Kolega Dariusz, który pełni rolę animatora i kustosza Muzeum Rodu Krasińskich również intensywnie pracuje nad nowymi pomysłami promocji Krasnego i sprawuje pieczę nad naszą zabytkowa wieżą. W naszej Filii w Zielonej działa Pani Jola zachęcając czytelników do korzystania z biblioteki. Organizuje także spotkania i lekcje biblioteczne z dziećmi w szkole w Zielonej. Przygotowuje opracowania, konkursy itp. Również Pani Basia, która dołączyła do nas jako pomocnik bibliotekarza realizuje się w naszym zespole pracując z dorosłymi i dziećmi, służy swoją pomocą przygotowując wystawki okolicznościowe, pracując przy księgozbiorze i realizowanych przedsięwzięciach kulturalnych. Jak widać każdy z nas jest odpowiedzialny za inne zadania, ale wszyscy stanowimy zespół, który zawsze może na siebie liczyć. To dodaje mi niejednokrotnie siły do działania i utwierdza w przekonaniu, że warto.
– W ciągu 12 miesięcy w Bibliotece w Krasnem przygotowanych jest wiele uroczystości, proszę opowiedzieć, jakie imprezy przygotowujecie?
W 2020 r. i 2021r. biblioteka zorganizowała następujące wydarzenia mające na celu promocję czytelnictwa: Lekcje biblioteczne dla dzieci ze szkół podstawowych z Krasnego i z Zielonej; Spotkania autorskie dla dzieci i dorosłych; Warsztaty dla dzieci i młodzieży; Zajęcia wakacyjne dla dzieci; Spotkania tematyczne dla kobiet; Indywidualna nauka gry na instrumentach w ramach tzw. „Kuźni Talentów”; Wystawy książkowe dla dzieci i dorosłych; Zwiedzanie biblioteki; Imprezy okolicznościowe, w tym m.in. Dzień Kobiet; Tydzień czytania dzieciom, Noc Bibliotek itp.; Forum KGW Gminy Krasne; Narodowe czytanie; Szkolenia dla KGW, NGO i lokalnej społeczności; Konkursy plastyczne, literackie, czytelnicze i patriotyczne oraz kulinarne; Zaduszki Poetyckie; Utrzymywanie stałej aktywności na portalach internetowych; Publikacje artykułów prasowych w lokalnej prasie i lokalnych mediach; Koncerty okolicznościowe; Wystawy itp.
W październiku byliśmy także współorganizatorami Turnieju Rycerskiego, który odbył się w Stadninie Koni Krasne. Zorganizowaliśmy podczas turnieju stoisko biblioteki, gdzie nasi czytelnicy mogli między innymi wypożyczać książki. W roku 2020 GBP w Krasnem zdygitalizowała 95 numerów lokalnej gazety ,,Sygnały Krasnego” wydawanej przez Gminny Ośrodek Kultury w Krasnem od 11 maja 1992 roku do 6 kwietnia 2007 roku. Łącznie wydano 113 egzemplarzy pisma w formie biuletynu o charakterze informacyjno – rozrywkowym, które cieszyło się dużą popularnością wśród czytelników. Pismo dla lokalnej społeczności było ważnym elementem codzienności, dlatego też biblioteka posiadając zbiory papierowe postanowiła poprzez digitalizację i udostępnienie na swojej stronie oraz Facebooku zachować i przypomnieć czytelnikom minione czasy. W 2021 r. podjęliśmy także pracę nad reaktywacją „Sygnałów Krasnego” i zaczęliśmy ich ponowne wydawanie.
– Praktycznie przez prawie dwa lata – koronawirus – zmienił oblicze bibliotek i czytelni, jak wyglądała sytuacja w placówce w Krasnem?
– Faktyczne ostatnie dwa lata to dla nas bardzo trudny czas. Biblioteka bez czytelników jest pusta i bardzo przygnębiająca. Decyzja o zamknięciu bibliotek była dla nas szokiem, ale wiedzieliśmy, że najważniejsze jest zdrowie i bezpieczeństwo naszych użytkowników i musieliśmy dostosować się do sytuacji. Czas pandemii pokazał jak ważna jest biblioteka dla naszych mieszkańców. Gdy pojawiły się pierwsze informacje o tym, że biblioteki mogą być zamknięte, czytelnicy wypożyczali książki na zapas”. W naszych mediach społecznościowych próbowaliśmy zachęcić wszystkich do wypożyczenia książek, używając hasła „Uwaga! Kto żyw do biblioteki”. Podczas zamknięcia bibliotek dla czytelników cały czas pracowaliśmy nad selekcją zbiorów i opracowywaniem nowości książkowych. Mieliśmy nadzieję, że szybko wrócimy do normalności. Rzeczywistość jednak okazała się inna… Musieliśmy odwołać wiele zaplanowanych wydarzeń i działań. Duża część naszej pracy przeniosła się także do Internetu. Organizowaliśmy spotkania, konkursy i wydarzenia online podtrzymując w ten sposób kontakt z naszymi czytelnikami. Brakowało nam jednak bardzo bezpośredniego kontaktu z czytelnikami. Szukaliśmy różnych sposobów na wypożyczanie książek uruchomiliśmy usługę „Książka na telefon”, która realizujemy dotychczas. Ta trudna dla wszystkich sytuacja udowodniła nam jak ważną rolę spełnia biblioteka w naszym lokalnym środowisku. Czytelnicy do nas dzwonili choćby po to, żeby porozmawiać, pisali wiadomości itp. to napawało nas nadzieją, że mamy dla kogo pracować i że jesteśmy dla naszych czytelników po prostu ważni….
– Czy pandemia wpłynęła na ilość Czytelników w Gminnej bibliotece?
– Generalnie statystyki pokazują, że w 2020 r liczba czytelników spadła, ale wzrosła liczba wypożyczonych książek. W roku 2021 do tej pory notujemy zdecydowanie wzrost czytelników i osób odwiedzających bibliotekę. To cieszy i napawa nadzieją!
– Jak wyglądają statystki Gminnej Biblioteki Publicznej w Krasnem za rok 2020 i 2019?
– W ostatnich dwóch latach przeznaczyliśmy na zakup nowości wydawniczych kwotę przekraczającą 28 tys. zł. Jest to jak na naszą bibliotekę ogromna kwota, co cieszy zarówno nas jak i naszych czytelników. W roku 2020 średnio na 1 zarejestrowanego czytelnika przypadało ponad 15 książek, w tej chwili wzrosła liczba czytelników i średnio przypada około 10 książek. Jeśli chodzi o statystyki to ogólnie liczba osób odwiedzających naszą instytucję w 2020 r to blisko 3 tyś osób, a 2021 r do tej pory, czyli do 28 listopada 1859 osób. Bazując na doświadczeniu lat ubiegłych możemy powiedzieć, że jest dobrze. Zwłaszcza, że gmina liczy wg. danych GUS na dzień 31.12.2020 r 3560 mieszkańców, a samo Krasne 940 mieszkańców.
– Jakie świąteczno – noworoczne atrakcje przygotowaliście dla Czytelników z gminy Krasne?
Planujemy rozstrzygnięcie konkursu plastycznego dla dzieci na ulubioną postać z bajki, który ogłosiliśmy w związku obchodami dnia Postaci z Bajek. Jeżeli sytuacja pandemiczna pozwoli organizację warsztatów bożonarodzeniowych oraz spotkań wigilijnych, a także koncert kolęd i pastorałek w wykonaniu naszego Zespołu Ludowego Krasne działającego przy bibliotece wraz z chórem dziecięcym działającym w Szkole Podstawowej w Krasnem oraz koncert noworoczny Gminno – Parafialno- Strażackiej Orkiestry Dętej z Zielonej.
– Za Wami wiele zmian i przed Wami wiele nowych wyzwań i pomysłów. Czego Pani można życzyć?
– Te dwa lata mojej pracy w bibliotece to dla mnie wyjątkowy czas. Czas ciężkiej pracy wielu sukcesów, ale też porażek. Wiele udało się zrobić, ale jeszcze mnóstwo pracy przed nami. Rok 2020 będzie dla mnie, ale chyba też dla nas wszystkich, rokiem niezapomnianym z wielu względów. Teraz najważniejsze jest zdrowie. Jeśli ono będzie, to z większością spraw można sobie poradzić. Zawsze mile widziane jest szczęście. Życzyłabym sobie także, aby wrócił czas, kiedy bez obaw i ograniczeń będzie można prowadzić wszelką działalność biblioteczną i kulturalną, abyśmy mogli realizować nasze pomysły, podejmować nowe wyzwania i wspólnie działać dla dobra naszej lokalnej społeczności.
– Dziękuję za rozmowę
– Dziękuję
Rozmawiał: WSZ