Z ks. Michałem Gaszczyńskim, proboszczem Parafii pw. św. Stanisława BM w Czernicach Borowych rozmawiamy o Rekolekcjach Wielkopostnych, Wielkim Poście i zasadach jakich powinien przestrzegać każdy katolik w czasie jego trwania. Proboszcz czernickiej parafii mówi i tradycji Środy Popielcowej, jakim jest posypywanie głowy popiołem, w czasie trwania pandemii.
– Czym dla katolika powinien być Wielki Post?
– Jest to czas pokuty i nawrócenia i duchowego przygotowania do Świąt Zmartwychwstania Pańskiego. To jest już wielowiekowa tradycja. W tamtym roku było to dość specyficzne, w tym roku również, choć w tym roku chyba rekolekcje wielkopostne będą się odbywać, a w tamtym były niemożliwe. To był ewenement na przestrzeni ostatnich czasów, bo rekolekcje są nieodłącznym, bardzo ważnym elementem Wielkiego Postu.
– Wielki Post rozpoczyna Środa Popielcowa, jakich zasad należy przestrzegać tego dnia?
– W Środę Popielcową wszystkich katolików obowiązuje post ścisły, polegający na powstrzymaniu się od potrwa mięsnych oraz na ograniczeniu spożywanych posiłków.
W środę popielcowa na znak nawrócenie i pokuty podczas mszy świętych głowy wiernych są posypywane popiołem. Ze względu na trwającą pandemię w tym roku Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wystosowała notę dla całego Kościoła Katolickiego, która zwiera szczegółowe wytyczne na temat obrzędu błogosławieństwa i posypania głów wiernych popiołem. Po odmówieniu modlitwy błogosławieństwa popiołu i pokropieniu go w milczeniu wodą święcona kapłan zwróciwszy się do obecnych wypowiada tylko jeden raz do wszystkich formułę z Mszału Rzymskiego: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” lub „Pamiętaj, że prochem jesteś i w proch się obrócisz”. Następnie kapłan przy zachowaniu obowiązujących środków ostrożności nakłada popiół na wiernych nic nie mówiąc.
– Jakich zasad powinien przestrzegać katolik w czasie Wielkiego Postu?
– Zgodnie z czwartym przykazaniem kościelnym Wielki Post jest tzw. „czasem zakazanym” dla zabaw i dyskotek oraz zachęca do powstrzymywania się do spożywania napojów alkoholowych.
Jest to też czas podejmowania indywidualnych postanowień, dotyczących pełnienia uczynków miłosierdzia. Wiele osób podejmuje w okresie Wielkiego Postu rożne postanowienia, mogą one dotyczyć np. powstrzymania się od palenia papierosów, spożywania słodyczy słodyczy lub kawy, oglądania telewizji, czy korzystania z komputera. W kościołach panuje stonowany nastrój, m.in.: nie ma dekoracji kwiatowych, nie śpiew się hymnu „Chwała na wysokości Bogu” podczas mszy świętych niedzielnych,a kolor szat liturgicznych jest fioletowy. Wielki Post charakteryzują dwa podstawowe nabożeństwa: Droga Krzyżowa odprawiana w każdy piątek i Gorzkie Żale śpiewane w każdą niedzielę oraz rekolekcje parafialne i szkolne, które zwykle są okazja do pogłębionego rachunku sumienia i przystąpienia do Sakramentu Pokuty, by z umocnioną wiarą przeżyć Tajemnicę Świąt Wielkanocnych.
– Wiemy, że Wielki Post rozpoczyna się od Środy Popielcowej, a kiedy się on kończy?
– Generalnie Wielki Post trwa 40 dni na pamiątkę przebywania Jezusa na pustyni, choć ma to również uzasadnienie symboliczne w nawiązaniu do wydarzeń biblijnych w Starym Testamencie. W praktyce jednak Wielki Post trwa 46 dni, ponieważ jest to również Wielki Tydzień, czyli można powiedzieć, że czas Wielkiego Postu rozpoczyna się w Środę Popielcową, a kończy się w Wielką Sobotę.
– Jaką rolę obecnie spełniają Rekolekcje Wielkopostne?
– Przede wszystkim pouczającą i nauczającą, ponieważ są przypomnieniem prawd wiary obowiązujących w Kościele Katolickim, w kontekście współczesnych czasów i bieżących wydarzeń z życia codziennego człowieka. Mogą być okazją do znalezienia odpowiedzi dotyczących trudnych pytań, na które w biegu codziennego życia trudno jest znaleźć właściwą odpowiedź. Pozostaje nadzieja, że w czasie nadchodzącego Wielkiego Postu, rekolekcje parafialne będą możliwe w tradycyjnej formie, choć z zachowaniem obowiązujących przepisów i rozporządzeń sanitarnych. Ponieważ jest to wielkie i ważne duchowe dobro.
– Dziękuję za rozmowę
– Również dziękuję za rozmowę i podjęcie tematyki wielkiego Postu oraz życzę wszystkim, spokojnego i pogłębionego przeżywania błogosławionego czasu Wielkiego Postu.
Rozmawiał: WSZ
